Το εκτροχιασμένο τρένο της κυρίας Ρεπούση
Τόσον καιρό δεν είχα γράψει τίποτε στις σελίδες μου για το περιβόητο βιβλίο Ιστορίας της 6ης Δημοτικού, επειδή δεν ήθελα η κριτική μου να θεωρηθεί ότι συμπλέει με τους ακροδεξιούς ή τους ελληναράδες. Όπως είχα πει και στο ιστολόγιο του φίλου Γιάννη Χάρη, με τον οποίο είχα διαφωνήσει μια κι εκείνος θεωρούσε πρώτιστο την υπεράσπιση του βιβλίου, δεν είναι δυνατό με τους όρους αυτούς να γίνει συζήτηση για το βιβλίο, κι αυτό είναι νίκη των ελληναράδων. Αφήνω ότι τώρα όλα τα σχολικά βιβλία κινδυνεύουν να μπουν στο στόχαστρο του κάθε δημαγωγού.
Από την άλλη, μια παρατήρηση προς τους υπερασπιστές: όταν λες «πολύ κακό το βιβλίο, κι εγώ έχω ένα κάρο αρνητικά παρατηρήσει, αλλά δεν πρέπει να αποσυρθεί διότι…», τότε έχεις χάσει τη μισή μάχη. Όποιος σ’ ακούει, λέει ότι καλά έκανε ο υπουργός που απόσυρε το βιβλίο, αφού έτσι τα παιδιά μας δεν θα έχουν ένα πολύ κακό (εσύ το λες δα) βιβλίο.
Τώρα που το βιβλίο αποσύρθηκε, μπορώ επιτέλους να του κάνω κριτική. Η κριτική μου δεν θα αφορά τον περίφημο συνωστισμό στο λιμάνι της Σμύρνης, που δεν με ενόχλησε και τόσο άλλωστε· το βιβλίο απευθυνόταν σε εντεκάχρονα παιδιά, κι η κόρη μου ανάμεσα, και όσο λιγότερες σφαγές τόσο καλύτερο. Πολύ περισσότερο μ’ ενόχλησαν άλλα, όπως το ανακάτωμα της χρονικής σειράς της αφήγησης, η υποβάθμιση της επανάστασης του 1821 που είτε το θέλουμε είτε όχι είναι το ιδρυτικό γεγονός των νεοελλήνων, η εξαφάνιση της Οκτωβριανής επανάστασης ή ο ισοπεδωτικός «φεμινισμός» που θέλει τη Δόμνα Βισβίζη μεγαλύτερη μορφή από ξερωγώ τον Καραϊσκάκη που κόπηκε στην ποσόστωση. Επειδή τις κριτικές αυτές δεν μπορούσα να τις εκφράσω τότε που για να μιλήσεις έπρεπε πρώτα να δηλώσεις αν είσαι με τον Καρατζαφέρη ή με τον Πρετεντέρη, ας μου συγχωρεθεί η μακρά εισαγωγή και ας μου συγχωρεθεί επίσης που τα στριμώχνω όλα αυτά στο Κοτσανολόγιο.
Αλλά το Κοτσανολόγιο είναι ο φυσικός χώρος για να φιλοξενήσει την κριτική μου στο βιβλίο. Λοιπόν, στη σελίδα 62 του βιβλίου, εκεί που μιλάει για την εκπαίδευση στα πρώτα χρόνια του νεοελληνικού κράτους , γίνεται αναφορά στα αλληλοδιδακτικά σχολεία, και υπάρχει και γλωσσάρι που «εξηγεί» τον όρο αλληλοδιδακτική μέθοδος.
Πώς τον εξηγεί: Κοιτάξτε και θαμάξτε:
αλληλοδιδακτική μέθοδος: διδακτική μέθοδος, κατά την οποία ο/η δάσκαλος/α εκπαιδεύει τους/τις μεγαλύτερους/ες και ικανότερους/ες μαθητές/τριες και αυτοί/ές με τη σειρά τους τους/τις υπόλοιπους/ες μαθητές/τριες.
Ή μάλλον, ας το αναπαραγάγω ακριβώς όπως εμφανίζεται στο βιβλίο:
αλληλοδιδακτική μέθοδος:
διδακτική μέθοδος, κατά
την οποία ο/η δάσκαλος/α
εκπαιδεύει τους/τις μεγα-
λύτερους/ες και ικανότε
ρους/ες μαθητές/τριες και
αυτοί/ές με τη σειρά τους
τους/τις υπόλοιπους/ες
μαθητές/τριες.
Για να μην κατηγορηθούν για σεξισμό, οι συγγραφείς του βιβλίου φιλοτέχνησαν αυτό το απερίγραπτο εξάμβλωμα, όπου οι κάθετες γραμμές, η μια μετά την άλλη δίνουν μαχαιριές στο μάτι και κάνουν την ανάγνωση σωστό μαρτύριο. Κι αν είναι μαρτύριο για μένα που είναι δουλειά μου να διαβάζω, φανταστείτε τι μαρτύριο θα’ ναι για τα εντεκάχρονα παιδιά. Και μόνο αυτό το απόσπασμα θα με έκανε να απορρίψω το βιβλίο σαν παιδαγωγικά ακατάλληλο.
Βέβαια, δεν είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε να μεταφέρεται άκριτα στη χώρα μας η αμερικανιά του his/her, που κάνει τις τυπωμένες σελίδες να μοιάζουν με εικόνες από εκτροχιασμούς αμαξοστοιχιών, είναι όμως ίσως πανελλήνιο ρεκόρ, μπορεί και παγκόσμιο ρεκόρ αμερικανόδουλης κακογουστιάς. Ούτε μία, ούτε δύο, ούτε πέντε, αλλά δέκα κάθετες έχει το τερατούργημα –είκοσι εκτροχιασμένα βαγόνια είχε το τρένο της κυρίας Ρεπούση.
Λέω ότι πρόκειται για παγκόσμιο ρεκόρ, διότι οι μεν αμερικάνοι που είναι και οι πρώτοι διδάξαντες, λόγω της δομής της γλώσσας τους ελάχιστους διπλόγραφους τύπους έχουν, στις δε άλλες γλώσσες όπου οι λέξεις κλίνονται σαν και τα ελληνικά (π.χ. ισπανικά) δίνεται προτεραιότητα στην ευκολία του αναγνώστη και στην καλαισθησία και όχι στο σεξιστικό μύγιασμα. Πράγματι, οι αμερικάνοι βάζουν ένα his/her και ξεμπερδεύουν, εκεί που οι κάθε λογής αμερικανόδουλοι μιμητές τους είναι αναγκασμένοι να κάνουν βλογιοκομμένο το κείμενό τους. Μάλιστα, το παραπάνω τερατούργημα της κ. Ρεπούση στα αμερικάνικα δεν θα είχε ούτε έναν εκτροχιασμό τρένου. Μεταφράζω πρόχειρα και μάλλον με λαθάκια:
teaching method in which the teacher instructs the older and abler pupils, who in turn instruct the rest of the class.
Εδώ και χρόνια με ενοχλεί, καρφί στο μάτι το έχω, το φρικτό αυτό φαινόμενο, κι έχω μαζέψει κι άλλα δείγματα, κυρίως από πανεπιστήμια, αλλά αυτά ήταν μικροπράγματα των τριών και των πέντε βαγονιών (π.χ. ο/η μαθητής/-τρια θα αποκομίσει πρακτικά οφέλη από τη μελέτη της γλώσσας του/της), όχι ο… υπερσιβηρικός της κυρίας Ρεπούση, και εν πάση περιπτώσει δεν απευθύνονταν σε εντεκάχρονα. Αφού καλώς τα προφύλαξε τα παιδιά η συγγραφέα από τις σφαγές της Σμύρνης και της Τριπολιτσάς, γιατί εξέθεσε τις αγνές ψυχούλες τους στις φρικιαστικές εικόνες της σελίδας 62;