Ποιο ζώο είναι το μόουκ;

 

Στη σελ. 113 της ελληνικής έκδοσης του βιβλίου, ο Χάγκριντ χαρίζει στον Χάρι ένα χρήσιμο και δυσεύρετο δώρο: ένα πουγκί «από δέρμα μόουκ» στο οποίο ο κάτοχός του μπορεί να κρύψει ό,τι θέλει και μόνο εκείνος μπορεί να το βγάλει από μέσα. Απ’ όσο θυμάμαι, πρόκειται για εύρημα του έβδομου βιβλίου –στα προηγούμενα βιβλία της σειράς δεν έχει γίνει λόγος για τέτοιο πουγκί (είπαμε, είναι δυσεύρετα!)

 

Ποιο ζώο να είναι άραγε το μόουκ; Κάποιο μαγικό πλάσμα; Ίσως. Ίσως όχι όμως. Στα αγγλικά, η λέξη είναι mokeskin. Εδώ υπάρχει λογοπαίγνιο της Ρόουλινγκ, που άλλαξε ένα γράμμα από το moleskin. Mole στα αγγλικά είναι ο τυφλοπόντικας και skin το δέρμα, και το moleskin είναι ύφασμα σαν βελούδο κοτλέ, που αρχικά κατασκευαζόταν πράγματι από δέρμα (skin) τυφλοπόντικα (mole) αλλά σήμερα υφαίνεται από βαμβάκι. Η συγγραφέα άλλαξε ένα γράμμα, αλλά η λέξη moke υπάρχει στα αγγλικά, είναι παλιά λέξη που σημαίνει «γαϊδαράκος, κυρ Μέντιος». Παλιά, αλλά όχι τόσο παλιά που να μην την έχουν τα λεξικά, π.χ. το αγγλοελληνικό της Ματζέντας.

 

Προφανώς η μεταφράστρια τα ήξερε όλα αυτά, αλλά προτίμησε να πλάσει ένα μυστηριώδες και ανύπαρκτο ζώο (το μόουκ) που θα μείνει αίνιγμα αξεδιάλυτο στον αναγνώστη. Κι όμως είχε πολλές πολύ καλύτερες επιλογές στη διάθεσή της. Αντί «Από δέρμα μόουκ» μπορούσε να διαλέξει: «Από μαγικό βελούδο», «από δέρμα κρυφογαϊδάρου», «από γαϊδουροβελούδο». Οτιδήποτε ελληνικό θα ήταν καλύτερο από το να αφήσει αμετάφραστο το αγγλικό.