Το εξωτικό νεπεντέ

Το εξωτικό νεπεντέ

Μεταφρασμένους υποτίτλους δεν πολυσχολιάζω, όπως έχω ξαναγράψει, αλλά θα κάνω μια εξαίρεση, αν μη τι άλλο επειδή πρόκειται για αποκλειστικότητα, να το πω έτσι. Το μαργαριτάρι μού το έστειλε καλή φίλη που παρακολουθεί, η τυχερή, το φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Το ψάρεψε σε μια βουλγάρικη ταινία του Σβέτοσλαβ Οβτσάροβ, με τον ευρηματικό τίτλο Η μόνη ερωτική ιστορία που δεν έγραψε ο Χέμινγουεϊ (πιστή μετάφραση του βουλγαρικού· ο αγγλικός τίτλος είναι πιο πεζός: A Farewell to Hemingway) που προβλήθηκε εκεί τις προάλλες. Την αφήνω να τα πει εκείνη:

Λοιπόν, η πρωταγωνίστρια προσφέρει σε καταπονημένο ταξιδιώτη ζεστό μούστο στον οποίο έχει προσθέσει χασίς και τον παραπέμπει στο σχετικό χωρίο της Οδύσσειας όπου η Ελένη πρόσθετε στο κρασί της αιγυπτιακό φάρμακο νηπενθές. Στα βουλγάρικα ακούμε «νεπεντέ», στον αγγλικό υπότιτλο διαβάζουμε nepenthe και στον ελληνικό το εξωτικό «νεπενθέ» σε εισαγωγικά βέβαια. Θα μου πεις, πόσοι το κατάλαβαν;

Δεν ξέρω αν οι υπότιτλοι στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης φτιάχνονται στο πόδι για λόγους αντικειμενικούς ή αν αντίθετα, επειδή είναι φεστιβάλ, ο υποτιτλισμός συνήθως γίνεται με ιδιαίτερη επιμέλεια. Ωστόσο, βρίσκω απαράδεκτο το λάθος –εξόν από τον Όμηρο, υπάρχει κι ο Καρυωτάκης, πιο κοντά μας. Νηπενθή ήταν ο τίτλος μιας συλλογής του. Ίσως όμως να ζητάω πολλά.