Hunc deorum templis

Γερόντισσα τυφλή, ήσουν κρυφή εθνική;

ή ήσουν χριστιανή; Τον λόγον σου

που βγήκε αληθινός –που αυτός που εισήρχετο

επευφημούμενος στην Βιέννη, ο ένδοξος

Καίσαρ Ιουλιανός ήταν προωρισμένος

να υπηρετήσει τα τεμένη των (ψευτών) θεών –

τον λόγον σου που βγήκε αληθινός,

γερόντισσα τυφλή, τον είπες με οδύνην

ως θέλω να υποθέτω ή, φαύλη! με χαράν;

(Μάρτιος 1926)

Όταν τον Νοέμβριο του 355 ο Ιουλιανός έγινε Καίσαρας της Δύσης, πέρασε τον πρώτο του χειμώνα στην πόλη Vienne, στις όχθες του Ροδανού (κοντά στη Λυόν, όχι τη Βιέννη της Αυστρίας). Όπως διασώζει ο λατίνος ιστορικός Αμμιανός, όταν ο Ιουλιανός μπήκε στην πόλη κάτω από τις επευφημίες των κατοίκων, μια τυφλή γριά ρώτησε ποιος ήταν και όταν της απάντησαν φώναξε: αυτός θα αναστηλώσει τους ναούς των θεών.

Ο Καβάφης βάζει προσωρινό τίτλο τη φράση του Αμμιανού (αλλά με ένα λαθάκι: templa είναι το σωστό· κι άλλο ένα λαθάκι ή εσκεμμένη αλλαγή, όταν χρησιμοποιεί το ρήμα «να υπηρετήσει» αντί για το λατινικό reparaturum = θα αναστηλώσει). Όμως, χρησιμοποιεί για ομιλητή κάποιον χριστιανό της πόλης που ήταν υποτίθεται μπροστά στο επεισόδιο.

Επιστροφή στα Ιουλιανά
Αρχική σελίδα του Νίκου Σαραντάκου