Τουλάχιστον να τα γράφετε σωστά, είπαμε

Τουλάχιστον να τα γράφετε σωστά, είπαμε!

Χρόνια γκρινιάζω για τη μανία των δημοσιογράφων να γράφουν κύρια ονόματα ξένων με τη λατινική γραφή. Όπως έχω ξαναγράψει, δεν καταλαβαίνω τι εξυπηρετεί η λατινική γραφή σε μια πεζή είδηση εφημερίδας (και όχι, έστω σ’ ένα επιστημονικό σύγγραμμα όπου θα είχε λόγο ύπαρξης;) Τίποτα, πέρα από το να κολακέψει την αρχοντοχωριατιά του συντάκτη ή να τον απαλλάξει από τον κόπο να βρει πώς προφέρεται αυτός ο αναθεματισμένος ξένος.

Το θέμα γίνεται πολύ πιο αστείο (ή, ίσως, γελοίο) όταν το λατινογραμμένο όνομα γράφεται λάθος –πράγμα που, σε μια άλλη περίπτωση, με είχε κάνει να αναφωνήσω «αφού σας ζαλίζει, τι επιμένετε;»

Στην Ελευθεροτυπία, και στη στήλη «Πρόσωπα και προσωπεία» (που φαντάζομαι ότι θα γράφεται με ταχύτητα αστραπής) ο Χρ. Μιχαηλίδης κατέρριψε νέο ρεκόρ στις 22.1.2008. Βέβαια, πρέπει να του το αναγνωρίσω: λίγο πιο πάνω τον καημένο τον Μπωντλαίρ τον είχε γράψει ελληνικότατα, αλλά φαίνεται ότι δεν άντεξε τόσον εθνοκεντρισμό κι έτσι, τη δεύτερη φορά, όταν ήταν να παραθέσει τους στίχους του ποιήματος «Άλμπατρος», τον έγραψε με λατινικό αλφάβητο και με δύο χοντρά λάθη για κορώνα, ένα στο όνομα κι ένα στο επώνυμο:

Κι έτσι, διαβάσαμε:
Το ποίημα «Αλμπατρος» του Charle Baudler, μετάφραση Αλέξανδρος Μιταράς

Και βέβαια, ο Σαρλ γράφεται Charles στα γαλλικά, ενώ ο Μπωντλαίρ γράφεται Baudelaire. Αυτό μου θυμίζει τη δικαιολογία άλλου δημοσιογράφου, ο οποίος, όταν ρωτήθηκε γιατί λατινογράφει τα ξένα ονόματα, απάντησε «Για να μαθαίνει και κάτι ο αναγνώστης!»

Κι επειδή ήταν φαίνεται γραφτό να τριτώσει το κακό, ή όπως λένε οι Γάλλοι jamais deux sans trois, ο καλός δημοσιογράφος (ή ίσως ο δαίμονας του τυπογραφείου) φρόντισε να κάνει κι άλλο ένα λάθος, κάπως λιγότερο ευδιάκριτο, ελληνικό αυτή τη φορά. Το βρήκατε ποιο είναι;

Αλήθεια, ποιος είναι αυτός ο Αλέξανδρος Μιταράς που μεταφράζει Μπωντλαίρ; Μην είναι ο ανορθόγραφος αδελφός του ζωγράφου Δημήτρη Μυταρά; Όχι.

Είναι ο ποιητής Αλέξανδρος Μπάρας. Και βέβαια άλλο Μπάρας κι άλλο Μιταράς, όταν όμως αντιγράφεις από τα κεφαλαία, ΜΠΑΡΑΣ, είναι εύκολο να μπερδέψεις το Π με το ΙΤ, ειδικά αν δεν ξέρεις και τον Μπάρα, ο οποίος δεν έκανε δα και δημόσιες σχέσεις, άσε που έχει πεθάνει από το 1990.

Όμως να μη γκρινιάζω μόνο. Το ποίημα του Μπωντλαίρ έχει μεταφραστεί αρκετές φορές στη γλώσσα μας, ευκαιρία λοιπόν να δούμε, σε άλλη σελίδα όμως, αυτά τα παράλληλα κείμενα, θα έχει γούστο. Πριν κλείσω, να πω ότι το Άλμπατρος το έχει μελοποιήσει (στη μετάφραση Μπάρα) ο Νίκος Ξυδάκης και το τραγουδάει ο Σωκράτης Μάλαμας. Και κάτι ακόμα, το άλμπατρος έχει ενδιαφέρουσα ετυμολογία, πιθανώς ελληνικής αρχής –δείτε εδώ.

Όσοι ενδιαφέρονται για μια περιήγηση στα παράλληλα κείμενα του ποιήματος Άλμπατρος, ας περάσουν από εδώ.

Επιστροφή στις "γλωσσικές ακρότητες"
Αρχική σελίδα του Νίκου Σαραντάκου